Urzędowa interpretacja obowiązujących przepisów może pomóc Ci w prowadzeniu działalności. Należy ją jednak traktować jako wytyczne, a nie obowiązujące prawo.
Polskie przepisy podatkowe należą do najbardziej skomplikowanych na świecie. Nie tylko podatnicy i pomagający im doradcy podatkowi mają z nimi trudny orzech do zgryzienia. Także sędziowie czy urzędnicy mogą niekiedy łapać się za głowę. Podatkowa interpretacja indywidualna pozwala czasami przekonać urzędników kontroli skarbowej do zdania podatnika.
Czym jest podatkowa interpretacja indywidualna?
Indywidualna interpretacja podatkowa jest wydawanym przez urząd stanowiskiem, które może potwierdzić lub zaprzeczyć rozumieniu przepisów przez podatnika.
Podatnik pyta urzędnika czy dobrze interpretuje przepisy, a ten odpowiada twierdząco lub przecząco. W praktyce interpretacja indywidulna sprowadza się więc do odpowiedzi TAK lub NIE.
Można to porównać z dzieckiem pytającym mamę czy może wspiąć się na drzewo. Mama albo pozwala, albo nie pozwala. Nie wskazuje innego drzewa.
Podobnie urząd nie wskazuje poprawnej metody działania, a jedynie ocenia czy ta, którą obrał podatnik jest właściwa.
Interpretacja indywidualna przepisów podatkowych pozwala dowiedzieć się, czy w danym ( i tylko tym) przypadku podatnik zamierza postąpić legalnie. Jest więc wytyczną, zielonym lub czerwonym światłem. Nie jest natomiast przepisem prawa, ani wiążącą decyzją podatkową.
Co daje podatkowa interpretacja indywidualna?
Interpretacja indywidualna w sprawach podatkowych zabezpiecza podatnika, który postąpił zgodnie z nią przed odpowiedzialnością karno-skarbową.
Jeśli:
- stan faktyczny był zgodny z przedstawionym we wniosku,
- podatnik uzyskał pozytywną interpretację,
- podatnik postąpił zgodnie z interpretacją.
to nie może być uznany za przestępcę podatkowego. Nie zapłaci też odsetek od zaniżonego podatku, jeśli kontrola skarbowa uzna, że do takiego zaniżenia jednak doszło.
Oprócz tego interpretacja daje pewne wytyczne co robić.
Interpretacja negatywna – Nie robić tego! Wniosek przygotowuje się, by uzyskać interpretację pozytywną. Jeśli mimo to, urząd uzna, że rozumowanie podatnika jest błędne, na pewno nie należy w to brnąć.
Interpretacja pozytywna – Działać zgodnie z opisem zdarzenia zawartym w interpretacji indywidualnej. Mimo iż nie daje ona 100% pewności co do przyszłych decyzji urzędów, należy ją traktować jako zielone światło.
Mimo iż urzędnicy kontroli skarbowej nie są w żaden sposób zobowiązani interpretacją uzyskaną przez podatnika, to stanowi ona dla nich ważną wytyczną. Z reguły większość kontrolerów nie lubi zaprzeczać decyzjom dyrektora izby skarbowej i ma do nich pewien szacunek.
Dlaczego potrzebne są interpretacje indywidualne?
Podatkowe interpretacje indywidualne pomagają przede wszystkim w sytuacjach gdy podatnik znajdzie dla siebie dogodne rozwiązanie, dzięki któremu może legalnie obniżyć płacone podatki lub ułatwić sobie prowadzenie działalności. W idealnym świecie po prostu skorzystałby z niego bez stresu i wahania.
Faktycznie jednak musi wziąć pod uwagę, że jego decyzja może być podważona przez urzędnika w ciągu następnych 5 lat. Ryzyko jest tak duże, że wsparcie doradcy podatkowego może nie wystarczyć. O ile potrafimy wyszukać korzystne pod względem podatkowym rozwiązania, to nie mamy prawa zapewnić naszych klientów o ich pełnej skuteczności. Wtedy przygotowujemy dla klienta wniosek o podatkową interpretację indywidualną.
Dla podatników interpretacje urzędowe są dodatkowymi wytycznymi, oraz bardzo silnym zabezpieczeniem przed odpowiedzialnością karno-skarbową. Dla urzędników też mają istotną wartość, ponieważ pomagają im zrozumieć przepisy i ustalić wspólne dla różnych urzędów stanowisko.
Kto może wystąpić o interpretację indywidualną?
Wystąpić może osoba (fizyczna lub prawna), która ma interes prawny w uzyskaniu interpretacji indywidualnej. Może to zrobić osobiście, ale też za pośrednictwem specjalisty, np. doradcy podatkowego. Interpretacja chroni osobę (czyli też firmę, organizację), która o nią wystąpiła, nie chroni natomiast nikogo innego.
Oznacza to, że nie ma powodu, by występować o podatkowa interpretację indywidualną w sytuacji, w której nie ma się mocy decyzyjnej. Nawet członek rodziny działającego podatnika niewiele wskóra uzyskując interpretację indywidualną, w sprawie, w której bezpośrednio nie podejmuje decyzji.
Przykładowo pan Filip prowadzi firmę i zastanawia się czy może zakupić produkty z Chin bez akcyzy. Jego ojciec Oskar składa wniosek o interpretację indywidualną, by wesprzeć syna radą. Otrzymuje odpowiedź pozytywną. Ponieważ jednak nie jest właścicielem firmy, ani osobą decyzyjną, interpretacja ma dla niego jedynie nieformalne znaczenie. Nie chroni pana Filipa przed odsetkami czy oskarżeniem o oszustwo podatkowe.
Można natomiast wystąpić o podatkową interpretację indywidualną wspólnie z inną osobą. Przykładowo podczas spotkania hurtowników warzyw poruszono ważną kwestię i teraz to samo pytanie do dyrektora izby skarbowej ma 7 przedsiębiorców. Mogą wystąpić razem i uzyskać wspólną interpretację. Będzie ona użyteczna tylko dla tych spośród nich, których sytuacja faktycznie odpowiada opisanej we wniosku.
Jak złożyć wniosek o interpretację indywidualną?
Wniosek można złożyć online za pośrednictwem profilu zaufanego e-PUAP, lub portalu e-Urząd Skarbowy. W tym drugim przypadku wniosek załącza się do pisma ogólnego. Istnieje oczywiście opcja dostarczenia osobiście lub listownie wniosku do siedziby Krajowej Informacji Skarbowej (ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała).
Skupmy się więc na wniosku online. Wypełnia się go na formularzu ORD-IN. Dostępny jest między innymi na poświęconej mu stronie www.
Wniosek o interpretację – pole po polu
- W polu A1 określa się bardzo ogólnie sprawę jakiej dotyczy interpretacja, np. podatek VAT. Można zaznaczyć kilka pól.
- A2 określa jedynie czy składasz nowy wniosek czy uzupełniasz stary.
- B1 wypełniasz dane swoje lub firmy/organizacji, w której imieniu zadajesz pytanie.
- W polu B2 określasz swój status w sprawie np. podatnik, płatnik lub inkasent.
- Pola B3 i B4 to standardowe dane adresowe.
- Następnie, w polu C wpisujesz odpowiedni urząd, pod który sprawa będzie podlegać np. Twój urząd skarbowy lub właściwy urząd celny.
- D wypełniasz jedynie gdy w celu uzyskania wniosku ustanowiony został pełnomocnik. Przeważnie korzystają z tego firmy upoważniające swoich prawników i prokurentów.
- Pola E pozwalają określić czy do zdarzenia już doszło, czy dopiero jest ono planowane. W polu E. 61 należy wymienić przepisy (konkretne artykuły ustaw), na które zamierzasz się powołać.
- F wypełniasz, by pokazać, że na pewno opłata za interpretację (całe 40 zł) została uiszczona.
Na tym formalności się kończą, zostają natomiast do wypełnienia najważniejsze pola wniosku:
- G – rzetelne i pełne przedstawienie sytuacji, do której ma pytanie wnioskodawca,
- F – przedstawienie zdania wnioskodawcy na temat zadanego pytania.
Ostatnie pola to lista załączników i podpis wnioskodawcy.
Wniosek zostanie rozpatrzony jeśli:
- opłata została wniesiona przed wysłaniem wniosku [40 zł od interpretacji],
- temat nie był przedmiotem interpretacji ogólnej, ani wydania wiążącej informacji stawkowej (dotyczy VAT),
- nie ma podstawy, by sądzić, że wniosek ma na celu ominięcie przepisów,
- w zakresie sprawy nie toczy się aktualnie postępowanie administracyjne (np. kontrola skarbowa) lub sądowe,
- sytuacja została przedstawiona w wystarczający sposób,
- dotyczy przepisów prawa podatkowego,
Po złożeniu wniosku pozostaje czekać. Dyrektor Izby Skarbowej ma 3 miesiące na rozpatrzenie wniosku.
Czy urzędnik może zignorować interpretację indywidualną?
Urzędnik skarbowy nie jest zobowiązany uzyskaną przez podatnika interpretacją. Może uznać, że podatnik działający zgodnie z nią, działał jednak niezgodnie z prawem.
Wynika to z dwóch istotnych przyczyn.
Po pierwsze Polska jest krajem prawa stanowionego (ang. common law), a nie prawa precedensowego. Oznacza to, że sądy i urzędy nie są związane postanowieniami innych sądów i urzędów. Każda sprawa jest rozpatrywana odrębnie. Nie stosujemy znanej np. z USA zasady kopiuj-wklej.
Po drugie wiele wniosków o interpretację indywidualną przepisów zawiera przekłamany lub niepełny obraz sytuacji. Urzędnicy zdają sobie sprawę, że część wnioskujących naciąga opis zdarzenia faktycznego w celu uzyskania pozytywnej interpretacji. Nic to nie daje, ale wciąż jest popularną praktyką.
Jeśli jednak stan faktyczny zgadza się z opisanym we wniosku o interpretację indywidualną, większość urzędników jest skłonna jest uznać zdanie podatnika za słuszne.
Co oznacza konieczność uzupełnienia wniosku o interpretację indywidualną?
Jeśli urząd uznał, że sytuacja została niedostatecznie wyjaśniona, zażąda od Ciebie dodatkowych informacji i dokumentów. Może tak być zwłaszcza jeśli Twoja sprawa jest skomplikowana, a rozpatrujący ją urzędnik chce mieć szerszy pogląd na zdarzenie. Często wnioskodawcy zapominają też o podaniu podstawowych informacji, które wydają im się oczywiste np. czy są płatnikami podatku VAT.
Jeśli wniosek zostanie oddany do uzupełnienia:
- masz 7 dni, żeby dosłać wymagane przez urząd dokumenty,
- tych 7 dni nie wlicza się do terminu w jakim urząd wydaje interpretację
Konieczność uzupełnienia wniosku to standardowa procedura i nie ma powodu, by się nią stresować. Trzeba natomiast niezwłocznie przesłać wymagane informacje.
Czy warto posłużyć się interpretacją w czyjejś sprawie, by uzyskać ją we własnej?
Jeśli w podobnej sprawie została wydana pozytywna interpretacja indywidualna, zdecydowanie warto ją przytoczyć w własnym wniosku o interpretację. Izby Skarbowe starają się utrzymać możliwie jednolitą linię interpretacyjną i nie lubią same sobie zaprzeczać. Zostały powołane do tego, żeby ułatwiać podatnikom rozumienie prawa, więc w miarę możliwości trzymają się swojej roli. Przypomnienie im o ich lub innych urzędników poprzednich decyzjach jest więc bardzo dobrym pomysłem.
Nie gwarantuje to natomiast pozytywnego wyniku jeśli od przywołanej we wniosku interpretacji zmieniły się przepisy. Korzystajmy więc z możliwie aktualnych przykładów jako najbardziej pomocnych.
Czy urząd skarbowy otrzymuje informacje o wydanych interpretacjach indywidualnych?
Tak, właściwy dla sprawy urząd otrzymuje informacje o wydanych interpretacjach podatkowych. W praktyce jest to dobra informacja – pozytywna interpretacja dociera do urzędu skarbowego/celnego często przed samym zdarzeniem (jeśli było to zdarzenie przyszłe).
Gdzie szukać pomocy w przygotowaniu wniosku o podatkowom interpretację indywidualną?
Zawsze gdy chcesz złożyć wniosek o interpretację indywidualną, skontaktuj się z radcą prawnym, a w sprawach podatkowych z doradcą podatkowym.
Jeśli potrzebujesz realnego wsparcia w tym zakresie – pomogę Ci przygotować wniosek o interpretację.