1 stycznia 2017 roku rozpoczął się kolejny etap we wdrożeniu Jednolitego Pliku Kontrolnego. Dotychczas dotyczył on jedynie największych podmiotów gospodarczych, teraz dokument JPK_VAT będą musieli składać także mali i średni przedsiębiorcy. Tym samym do 25 lutego 2017 roku konieczne będzie wysłanie pierwszego takiego pliku do urzędu.
Czym jest Jednolity Plik Kontrolny?
Faktycznie jest to zbiór danych dotyczących przedsiębiorstwa zawartych w kilku plikach o standaryzowanym układzie i ujednoliconym formacie (XML). Dzięki temu może być z łatwością zarówno odczytywany jak i modyfikowany. Aktualne programy księgowe mają możliwość wygenerowania Jednolitego Pliku Kontrolnego na podstawie zaksięgowanych danych. Ma on służyć przede wszystkim kontroli skarbowej, która dzięki niemu może dokonać sprawdzenia dokumentów poza siedzibą przedsiębiorstwa. Nie ma też przeciwwskazań by wykorzystać JPK dla potrzeb kontroli wewnętrznej.
Od kiedy obowiązuje JPK?
Wprowadzenie Jednolitego Pliku kontrolnego rozpoczęło się już od 1 lipca 2016 roku. Wówczas do jego generowania zobowiązane zostały duże przedsiębiorstwa. Od razu też zostały zobowiązane do comiesięcznego przesyłania do Urzędu Skarbowego dokumentów JPK_VAT.
Ten drugi obowiązek rozszerzono w dniu 1 stycznia 2017 roku na przedsiębiorstwa średnie i małe. Aktualnie:
-
JPK przygotowują przedsiębiorstwa duże.
-
JPK_VAT wysyłają przedsiębiorstwa małe, średnie i duże.
-
Mikroprzedsiębiorstwa nie muszą przygotowywać JPK.
Od początku 2018 roku obowiązek przygotowywania Jednolitego Pliku Kontrolnego i przesyłania do urzędu JPK_VAT obejmie wszystkie przedsiębiorstwa.
Uwaga: Przedsiębiorstwo, które prowadziłoby całą księgowość w sposób nie-elektroniczny (bez programów księgowych, fakturujących, faktur z VAT-UE, faktur z odwrotnym obciążeniem, nawet tabelki w Excel) jest zwolnione z konieczności przygotowywania JPK. Kwestią sporną jest to czy w praktyce dałoby się taką działalność prowadzić.
Co obejmuje Jednolity Plik Kontrolny?
W zależności od tego jakie obowiązki księgowe spoczywają na danym przedsiębiorstwie, będzie ono przygotowywać w ramach JPK:
-
Księgi rachunkowe – JPK_KR
-
Wyciąg bankowy – JPK_WB
-
Magazyn – JPK_MAG
-
Ewidencja zakupu i sprzedaży – JPK_VAT
-
Faktury VAT – JPK_FA
-
Podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_KPIR
-
Ewidencja przychodów – JPK_EWP
W praktyce więc JPK obejmuje wszystkie księgi, które sprawdzić miałby prawo kontroler skarbowy.
Kiedy i komu przekazujemy JPK?
Jednolity Plik Kontrolny powinien zostać przekazany (przesłany za pośrednictwem sieci, lub przekazany na fizycznym nośniku) tylko w wypadku gdy zażąda tego Urząd Skarbowy lub urzędnik kontroli skarbowej. Koniecznie natomiast należy go archiwizować i przechowywać jak inne dokumenty o znaczeniu podatkowym.
Wyjątek stanowi struktura JPK_VAT, którą należy przesyłać do Urzędu Skarbowego do dnia 25 miesiąca następującego po tym, którego dotyczy JPK_VAT.
Uwaga: Konieczność wysłania struktury JPK_VAT co miesiąc dotyczy także tych przedsiębiorstw, które zdecydowały się na rozliczenie kwartalne VAT.
Jak przekazać Jednolity Plik Kontrolny?
JPK można wysłać za pośrednictwem strony: https://e-dokumenty.mf.gov.pl/index.html lub dobrego programu księgowego działającego online. Tak właśnie należy przekazywać comiesięcznie JPK_VAT. Pozostałe struktury przekazywane są jedynie na życzenie urzędnika skarbowego i mogą zostać przekazane na popularnym nośniku danych (np. pendrive).
Kilka uwag dotyczących Jednolitego Pliku Kontrolnego
Z mojego punktu widzenia, jako doradcy podatkowego, JPK jest rozwiązaniem dobrym, ale nie do końca przygotowanym przed wdrożeniem. Oprogramowanie pozwala utworzyć JPK dla dowolnego przedsiębiorstwa, ale nie rozwiewa kilku istotnych wątpliwości.
- Dane przekazywane elektronicznie do urzędu (choćby JPK_VAT) nie są szyfrowane w żaden sposób, a użyty do ich przechowywania format XML jest bardzo łatwy do odczytu.
- W przypadku najmniejszych firm nie została doprecyzowana kwestia konta bankowego wykorzystywanego zarówno na potrzeby prywatne jak i firmowe. Teoretycznie struktura JPK_WB powinna zawierać z niego wyciąg, ale jednocześnie kontrola skarbowa nie powinna sprawdzać przelewów prywatnych, niezwiązanych z działalnością.
- Obowiązek generowania JPK_MAG dotyczy wszystkich podmiotów prowadzących magazyn z użyciem programów elektronicznych, nawet jeśli podmioty te nie są zobowiązane do prowadzenia księgowości magazynowej.