Popularne przysłowie mówi, ze z rodziną wychodzi się dobrze głównie na zdjęciach. Mimo to pomiędzy krewnymi zawiera się bardzo wiele transakcji. Część z nich trzeba zgłosić, zarejestrować, a nawet opłacić od nich podatek. Warto więc znać przepisy, które regulują wewnątrz rodzinne transakcje i umowy, oraz wiedzieć jakie płaci się podatki od umów z rodziną.
Darowizny
Babcia daje wnuczkowi pieniądze na samochód, innym razem to wnuk płaci za wyjazd babci do SPA. Zupełnie normalne sprawy, ale nie koniecznie obojętne pod względem podatkowym. Przy większych kwotach może się bowiem okazać, że konieczne będzie zgłoszenie transakcji do US i zapłacenie podatku od darowizn. W praktyce darowizny pomiędzy krewnymi do pewnego limitu korzystają ze zwolnienia.
W przypadku „zerowej” grupy podatkowej (darowizna na rzecz: rodziców, dzieci, dziadków, wnuków, rodzeństwa, ojczyma, macochy i pasierbów, małżonków) – trzeba zgłosić do US jedynie nadwyżkę ponad 9637 zł darowizny. To znaczy, że jeśli córka da ojcu 10 000 zł, to zgłasza do urzędu darowiznę wartości 10 000 – 9 637 = 363 zł.
Zgłosić trzeba, ale też warto. Jeśli w ciągu 6 miesięcy od darowizny zgłosimy na druku SD-Z2 darowiznę od bliskiego krewnego – w ogóle nie musimy płacić podatku od darowizn.
Nie działa to tak pięknie w przypadku trochę dalszych krewnych (wciąż należących do „pierwszej” grupy podatkowej – teściowie, zięciowie, synowe). Tu już trzeba zarówno zgłosić jak i zapłacić podatek od części darowizny (nadwyżki ponad 9 637 zł).
Wobec pozostałych krewnych, należących do „drugiej” grupy podatkowej (wujowie, ciotki, dzieci rodzeństwa, małżonkowie wnuków, rodzeństwo małżonków, małżonkowie pasierbów) należy rozliczyć z fiskusem nadwyżkę ponad 7276 zł.
Rozliczenia podatkowe są dosyć skomplikowane, gdyż stawka podatku nie jest stała, a rośnie wraz z wartością darowizny. Warto jednak pamiętać, że podatek zawsze jest niższy przy darowiźnie między krewnymi, niż poza rodziną.
Koniecznie trzeba też uwzględnić, że dla potrzeb podatków sumują się darowizny z 5 lat.
Przekazanie mieszkania na cele mieszkaniowe
Zasadniczo bezpłatne oddanie komuś nieruchomości jest darowizną. Między najbliższymi krewnymi (grupa 0) można je przekazać bez podatku. Krewnym należącym do I i II grupy również można przekazać bez podatku lokal mieszkaniowy (także współwłasność lokalu), ale pod kilkoma warunkami. Przede wszystkim muszą oni zameldować się w nim i mieszkać stale przez 5 lat po transakcji. Nie mogą w tym czasie odsprzedać mieszkania, ani wynająć go. Ponadto nie mogli mieć wcześniej innego, własnego mieszkania, ani domu. Po trzecie zwolnieniu podlegają lokale do 110 m² – powyżej tego limitu podatek trzeba już zapłacić.
Nawet jednak najbliżsi krewni by przekazać mieszkanie, muszą udać się do notariusza.
Sprzedaż opodatkowana PCC
Jeśli dana transakcja sprzedaży byłaby opodatkowana PCC (podatkiem od czynności cywilno-prawnych) między osobami obcymi – tak samo jest między krewnymi. Nie ma tu żadnych ulg, ani zwolnień.
Pożyczki między krewnymi
Nie oszukujmy się – najczęściej pożyczając pieniądze krewnym nawet tego nie zapisujemy, a kwotę w obie strony przekazujemy w gotówce. Przy większych kwotach jest to niezgodne z prawem, ale też może być ryzykowne. Niejedna rodzina pokłóciła się o pożyczone i nigdy nie oddane pieniądze. W przypadku pożyczek powyżej 9637 zł (0 i I grupa) lub powyżej 7276 zł (II grupa) należy zgłosić je do urzędu w terminie 14 dni i zapłacić podatek od nadwyżki ponad limit. Danina nie jest wysoka – 2% od wysokości pożyczki. Natomiast jeśli urząd udowodni nie zgłoszenie jej – aż 20%.
Pożyczki zgłasza się na drukach PCC-3.
Umowy pomiędzy krewnymi korzystają z dość znacznych zwolnień podatkowych. Niekiedy trzeba je więc tylko zgłosić do urzędu, innym razem zapłacić podatek niższy niż przy umowach z obcymi.